Në një intervistë ekskluzive për gazetën “Bota sot” foli deputeti gjerman, Knut Abraham.
Ai u deklarua për raportet Kosovë-Serbi dhe ndikimin rus në rajonin e Ballkanit Perëndimor.
Fillimisht, Abraham komentoi ndikimin rus në Ballkan, duke u shprehur se Rusia nuk ka asnjë interes për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës apo integrimin evropian të rajonit.
Sa i përket, raporteve Kosovë-Serbi deputeti gjerman i vlerësoi si të tensionuara, të cilat siç u shpreh, pasqyrojnë një krizë të thellë të politikës së BE-së në rajonin e Ballkanit Perëndimor
Sipas tij, konfliktet në këtë rajon mund të bëhen të paimagjinueshme vetëm nëse shtetet e tij integrohen në BE.
Abraham vlerëson se çelësi i përparimit në marrëdhëniet mes dy shteteve nuk qëndron vetëm në Beograd dhe Prishtinë, por edhe në Bruksel, Berlin dhe Paris.
Në fund, deputeti gjerman foli edhe për aplikimin e Kosovës në Këshillin e Evropës.
“Kosova është demokracia e fundit evropiane që nuk është anëtare e Këshillit të Evropës. Unë e mbështes shumë anëtarësimin e Kosovës. Është në interesin evropian që qytetarëve të Kosovës, përfshirë minoritetin serb, t’u mundësohet qasje në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe në të gjitha institucionet e Këshillit të Evropës”, deklaroi Abraham për gazetën “Bota sot”.
Intervista e plotë
Gazeta “Bota sot”: Si po përhapet ndikimi rus në vendet e Ballkanit, veçanërisht në Serbi dhe sa paraqet rrezik kjo edhe për Kosovën?
Knut Abraham: Ndikimi i Rusisë po përhapet. Ka propagandë. Sondazhet verën e kaluar treguan se më shumë se gjysma e popullsisë në Serbi e konsideronte Putinin si aleatin e huaj më të afërt të Serbisë. Më pas RT në serbisht u lançua nëntorin e kaluar, një kanal i ndaluar në BE. Dhe kryeredaktori i saj, Margarita Simonyan, shpjegoi se “Ne kemi nisur RT në Ballkan. Sepse Kosova është Serbi.”
Për Kremlinin dhuna konsiderohet një mjet për të arritur qëllimet e tij. Kështu ndodhi në Gjeorgji, Siri dhe Ukrainë.
Marsin e kaluar, ambasadori rus në Sarajevë kërcënoi: “Nëse Bosnja dhe Hercegovina vendos të jetë anëtare e ndonjë aleance, kjo është një çështje e brendshme. Përgjigja jonë është një çështje tjetër. Shembulli i Ukrainës tregon atë që ne presim. Nëse ka ndonjë kërcënim, ne do të përgjigjemi.” Dhe në shtator 2022, ambasadori rus në Beograd iu bashkua ministrit serb të Mbrojtjes në një bazë ushtarake afër kufirit të Kosovës. Zhvillime të tilla janë shqetësuese. Rusia nuk ka asnjë interes për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës apo integrimin evropian të rajonit. Kjo është e rrezikshme për të gjithë rajonin.
Gazeta “Bota sot”: Serbia vazhdon të mbajë qëndrim neutral për luftën në Ukrainë dhe nuk po vendosë sanksione ndaj Rusisë. Bazuar në këtë a do të duhej që të pezullohej procesi i anëtarësimit të saj në BE?
Knut Abraham: BE-ja dënoi luftën ruse të agresionit dhe miratoi sanksione. Vendet që aspirojnë të anëtarësohen në BE, gjithashtu duhet ta bëjnë këtë. Së fundmi, presidenti Vuçiq deklaroi se “Për ne, Krimea është Ukrainë, Donbasi është Ukraina – dhe kështu do të mbetet”. Kjo eshte mire. E megjithatë, gushtin e kaluar ministri i Brendshëm serb udhëtoi në Moskë për të takuar Sergei Lavrov dhe për të njoftuar se “Serbia e udhëhequr nga presidenti Aleksandar Vuçiç nuk e harron [vëllazërinë] shekullore [me Rusinë]”. Në shtator, ministri i jashtëm serb nënshkroi një memorandum me Lavrov për të koordinuar politikat e jashtme. Dhe nuk ka vendosur sanksione. Pra, cila është politika e vërtetë serbe?
BE-ja gjithashtu duhet të pyesë se si mund të ringjallë ndikimin e saj. Procesi i anëtarësimit në BE ka humbur besueshmërinë edhe në Serbi. Procesi nuk duket se do të çojë askund. Nuk ka asnjë vizion pozitiv të besueshëm për rajonin. Kjo duhet të ndryshojë.
Gazeta “Bota sot”: Si i vlerësoni zhvillimet e fundit ndërmjet Serbisë dhe Kosovës?
Knut Abraham: Ato pasqyrojnë një krizë më të thellë në politikën e BE-së ndaj rajonit. Ky është një trend i rrezikshëm. Vetëm pasi të gjitha vendet e Ballkanit të integrohen, konflikti do të bëhet po aq i paimagjinueshëm në rajon sa në BE sot dhe kufijtë do të bëhen të padukshëm.
Për këtë arsye, i bëj thirrje BE-së dhe qeverisë gjermane që t’u ofrojë të gjitha vendeve në Ballkanin Perëndimor – përfshirë Kosovën – një perspektivë të besueshme, një proces pranimi me dy hapa, me hyrjen në tregun e përbashkët të BE-së si një synim të përkohshëm realist. të arrihet së shpejti. Kjo do t’i afronte vendet më afër BE-së, do t’i bënte mosmarrëveshjet kufitare më pak të rëndësishme, do të sillte lëvizjen e lirë të mallrave, shërbimeve, njerëzve dhe shërbimeve. Ky është një vizion realist pozitiv për rajonin. Pa një të tillë, tensionet nuk do të largohen.
Gazeta “Bota sot”: Çfarë mendoni për dialogun aktual ndërmjet Serbisë dhe Kosovës?
Knut Abraham: Dialogu mund të funksionojë kur të dyja palët kanë interes për të bashkëpunuar. Në muajt e fundit, marrëdhëniet mes Kosovës dhe Serbisë po përkeqësoheshin, duke reflektuar erozionin e ndikimit të BE-së. Në vitin 2013, Marrëveshja e Brukselit dhe normalizimi i marrëdhënieve me Kosovën ishin parakusht që Serbia të bëhej kandidate në BE. Meqë Serbia e donte këtë, e pranoi.
BE-ja duhet t’i ofrojë Serbisë dhe Kosovës një rrugë përpara. Tani, kjo është bllokuar për shkak të pesë mos-njohësve midis anëtarëve të BE-së. Kjo duhet të ndryshohet tani. Nëse të 27-tat do ta njihnin Kosovën, dhe nëse Kosova dhe Serbia do të kishin një proces të besueshëm të integrimit në BE që fillon tani, tensionet me siguri do të zvogëloheshin përsëri. Pra, çelësi i përparimit në marrëdhëniet nuk qëndron vetëm në Beograd dhe Prishtinë, por është edhe në Bruksel, Berlin dhe Paris.
Gazeta “Bota sot”: Po për pakicën serbe në Kosovë? A duhet të krijohet asociacioni i komunave me shtetet serbe?
Knut Abraham: Çdo zgjidhje duhet të jetë në përputhje me ligjin ndërkombëtar dhe ka nevojë për besim. Është në interesin e Kosovës që të mbrohen serbët dhe pakicat e tjera. Shumë nga këto janë tashmë në kushtetutë. Është në interes të të gjithë qytetarëve të Kosovës, përfshirë serbët e Kosovës, që Kosova të jetë funksionale. Dhe se të drejtat e gjera të pakicave që ata kanë respektohen. Në këtë këndvështrim, unë gjithashtu shpresoj se Kosova së shpejti do të bëjë përparim drejt anëtarësimit në Këshillin e Evropës. Pastaj Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut mund t’i sigurojë minoritetit serb mbrojtje shtesë të të drejtave të tyre.
Gazeta “Bota sot”: Kosova paraqiti kandidaturën për anëtarësim në Këshillin e Evropës. Si po e mbështet qeveria federale e Kosovës që të kufizohet aplikimi?
Knut Abraham: Kosova është demokracia e fundit evropiane që nuk është anëtare e Këshillit të Evropës. Unë e mbështes shumë anëtarësimin e Kosovës. Është në interesin evropian që qytetarëve të Kosovës, përfshirë minoritetin serb, t’u mundësohet qasje në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe në të gjitha institucionet e Këshillit të Evropës.
Problemi tani është se që nga aplikimi i Kosovës në maj 2022, aplikacioni ka mbetur në Komitetin e Ministrave. Komiteti i Ministrave duhet ta referojë aplikacionin e Kosovës në Asamblenë Parlamentare (APKE) për të vlerësuar nëse janë përmbushur kriteret për anëtarësim. Në të kaluarën, kjo ka ndodhur gjithmonë mjaft shpejt. Kur Shqipëria aplikoi më 4 maj 1992, Komiteti i Ministrave i kërkoi PACE të jepte një opinion më 21 maj. Kur Republika Federale e Jugosllavisë aplikoi më 9 nëntor 2000, Komiteti i Ministrave i kërkoi PACE të jepte një opinion më 22 nëntor. Kosova ka aplikuar për anëtarësim më 12 maj 2022. Deri më tani, Komiteti i Ministrave nuk ka kërkuar opinion nga PACE. Kjo është e keqe. Kam pasur shumë biseda në Strasburg këtë javë. Më thanë se Komiteti i Ministrave mund ta dërgojë kërkesën në PACE në të ardhmen. Është koha e fundit.