Sarki Sherpa ka një nga punët më të rrezikshme në botë, por ai përsëri është i gatshëm të rrezikojë.
Sherpa është një nga udhërrëfyesit malorë me shumë përvojë të Nepalit, i njohur si “mjeku i rënies së akullit”, i cili rregullon litarë dhe shkallë alumini për alpinistët në malin Everest, mali më i lartë në botë.
Puna e tij u mundëson qindra alpinistëve të provojnë të ngjisin Everestin nga ana e Nepalit çdo vit. Ata fillojnë nga kampi bazë, në përgjithësi në prill dhe maj.
Vitet e fundit Everesti është goditur nga katastrofa, ortekët vdekjeprurës në Everest në vitet e njëpasnjëshme u pasuan në vitin 2020 nga Covid, i cili i mbajti larg alpinistët. Tani lufta në Ukrainë po ul shpresat se numri i vizitorëve do të kthehet në nivelet para pandemisë.
Duke qëndruar jashtë çadrës së tij të verdhë në majë të kampit bazë, 50-vjeçari tregoi me gisht ujvarën e madhe Khumbu që ngrihet lart.
“Kjo është një nga zonat e rrezikut. Ka shumë të çara midis borës atje. Nëse nuk jeni të kujdesshëm, mund të bini në to. Edhe nëse bëni një shteg me litarë, mund të zhduket pas një muaji. Është një punë e rrezikshme”, tha ai për BBC.
Sherpa drejton një ekip prej gjashtë anëtarësh të guidave lokale.
“Mjekët e rënies së akullit” identifikojnë rrugën më të sigurt dhe rregullojnë litarët deri në Kampin Një dhe Dy. Një ekip tjetër ndërmerr punën më lart dhe deri në majë.
Sherpa dhe kolegët e tij janë shumë të vetëdijshëm për rreziqet e përfshira.
Një ortek mbi ujëvarën e akullit Khumbu vrau 16 punonjës ndërsa po rregullonin litarët në vitin 2014. Një vit më vonë, 19 njerëz u vranë në një ortek të shkaktuar nga një tërmet masiv që shkatërroi zona të Nepalit.
Alpinizmi në rajonin e Everestit, malit më të lartë në botë është goditur rëndë nga pandemia. Këtë sezon, mendohej se turistët do të shtoheshin por më pas Rusia pushtoi Ukrainën.
“Për shkak të asaj lufte ne dëgjojmë se një numër skuadrash nga ai rajon i kanë anuluar planet e tyre. Pra, ne mund të mos kemi kaq shumë ekspedita këtë vit”, thotë Sherpa.
Kampi bazë nuk është vetëm për ata që shpresojnë të arrijnë majën 8,848 metra të Everestit.
Rruga drejt kampit, gati 5,400 m mbi nivelin e detit, tërheq dhjetëra mijëra njerëz nga e gjithë bota çdo vit.
Mund të duhen deri në dy javë për të përfunduar udhëtimin duke filluar nga qyteti i Lukla, porta për në rajonin e Everestit.
Pasi Covid goditi në vitin 2020, Nepali lejoi alpinistët në Everest në 2021 dhe lëshoi 408 leje për të arritur majën. Këtë vit, ministria e turizmit të Nepalit kishte lëshuar vetëm 287 leje ngjitjeje deri më 19 prill.
“Lufta ka prekur alpinistët që vijnë nga Rusia dhe Ukraina këtë vit. Ne kemi vetëm një alpinist ukrainas për Everest deri më tani”, thotë Surya Prasad Upadhyay, drejtoresha e departamentit të turizmit.
Shtatëmbëdhjetë rusëve u është dhënë leja e ngjitjes në Everest, të tjerët janë anuluar. Rusët janë prekur nga një kolaps në vlerën e monedhës së tyre, rublës dhe vështirësitë për të hyrë në valutë jashtë vendit.
Fshatrat e vegjël deri në kampin bazë janë një rrugë shpëtimi për mijëra udhëtarë dhe alpinistë. Edhe këtu, lufta në Ukrainë ka pasur ndikim.
“Karburanti dhe çmimet u rritën pas fillimit të luftës. Për ne ato janë të rëndësishme për të drejtuar biznesin tonë. Dëgjojmë se çmimet mund të rriten më tej. Kjo është shqetësuese”, thotë Daëa Sherpa, e cila drejton bujtinat e fshatit.
Qeveria e Nepalit ka rritur çmimet e benzinës dhe naftës katër herë këtë vit deri më tani, duke e bërë më të kushtueshëm furnizimin.
Me gjithnjë e më shumë njerëz që duan të ngjiten në Everest vitet e fundit, janë bërë pyetje nëse rrugët e ngjitjes janë bërë shumë të mbushura me njerëz.
Një imazh tronditës i qindra njerëzve që prisnin në radhë, përgjatë rrugës së mbuluar nga bora në 2019-ën, ngriti pyetje serioze për sigurinë. Gjithashtu edhe plehrat janë një problem i madh.
Qeveria thotë se ka marrë hapa për të zbutur situatën.
“Ne po punojmë për të adresuar problemin e turmës në Everest”, thotë Maheshëor Neupane, sekretar në ministrinë e turizmit në Katmandu.
Neupane thotë se një ekip zyrtarësh prej pesë anëtarësh do të vendosen në kampin bazë gjatë gjithë sezonit të ngjitjes për të monitoruar grupet e ekspeditës.
