“Bota serbe” minon sovranitetin e Maqedonisë së Veriut dhe të rajonit. Përfaqësues të qeverisë në Shkup e mbështesin dhe e promovojnë.
Kjo theksohet në një projekt-rezolutë të Parlamentit Evropian, bazuar në raportin e Thomas Waitz për përparimin e Maqedonisë së Veriut, raporton nga kryeqyteti belg korrespondenti special i BGNES, Dimitar Ruskov. Debati për këtë dokument është planifikuar të mbahet më 8 korrik në Strasburg.
Në tekst theksohet “nevoja për hapjen e arkivave të shërbimeve sekrete jugosllave (UDBA dhe KOS – nga koha e diktatorit jugosllav Tito pas vitit 1945), të cilat ruhen si në Maqedoninë e Veriut ashtu edhe në Serbi, si dhe nevoja që këto arkiva të hapen në nivel rajonal, me qëllim kapërcimin transparent të së kaluarës totalitare dhe forcimin e demokracisë, llogaridhënies dhe institucioneve në Ballkanin Perëndimor.”
“Maqedonia e Veriut mbetet objekt i operacioneve armiqësore të ndikimit të huaj, përfshirë përpjekjet për të përçarë indin shoqëror të vendit dhe për të shfrytëzuar ndjenjat anti-evropiane, veçanërisht përmes tabloideve dhe mediave në gjuhën serbe, të cilat funksionojnë si përforcues rajonalë të narrativave të Kremlinit dhe gëzojnë ndikim të madh,” thuhet më tej në dokumentin e propozuar.
Aty kujtohet se Maqedonia e Veriut ka dëbuar 13 diplomatë rusë midis viteve 2018 dhe 2023 për shkak të aktiviteteve të papajtueshme me statusin e tyre diplomatik, gjë që tregon për praninë e vazhdueshme të rrjeteve të fshehta të ndikimit. Po ashtu, theksohet se Kina po përpiqet të zgjerojë ndikimin e saj përmes kontrollit të informacionit, diplomacisë investuese dhe klauzolave detyruese në marrëveshje për kredi infrastrukturore.
Raporti paralajmëron se strukturat diplomatike kineze kanë financuar përmbajtje të paguar dhe komente në mediat maqedonase pa u shënuar qartë si të tilla. Një analizë nga viti 2023 ka gjetur se subjekte të lidhura me shtetin rus kanë përdorur ndërmjetës mediatikë serbë për të përhapur narrativa armiqësore ndaj NATO-s dhe pretendime se BE po e detyron Maqedoninë e Veriut të ‘heqë dorë nga identiteti i saj’.
Në projekt-rezolutën, e publikuar në faqen zyrtare të Parlamentit Evropian, shprehet shqetësim se Maqedonia e Veriut dhe shtetet e tjera të Ballkanit Perëndimor, kandidate për anëtarësim në BE, janë veçanërisht të prekura nga ndërhyrjet e huaja dhe fushatat e dezinformimit, përfshirë kërcënimet hibride, korrupsionin strategjik, rrjedhat financiare jotransparente dhe praktikat detyruese të investimeve, veçanërisht nga Rusia dhe Kina.
Shprehet gjithashtu shqetësim për “roli i Hungarisë dhe Serbisë në mbështetjen e objektivave gjeopolitike të Kinës dhe Rusisë, dhe në këtë kontekst – rreziku i varësisë nga Kina për shkak të marrëveshjeve asimetrike të huasë, si dhe huaja nga Hungaria për Maqedoninë e Veriut, e cila duket se ka origjinë kineze.”
