Nga Ylli Pango
( Ndjesi)
…Unë përkëdhelem me aq dëshirë me dialektet. Më përkëdhelet me to. Më flitet me to. Më shkruhet.
…Me gegnishten e soj-llojshme, me shkodranishten perlë në ballë. Me dialektin e dardanëve, kosovarëve. Gjuhë besnike. E fortë gur e burrnore. Rezistente në kohra.
Përkëdhelem e flitem me labçen e lehtë e atë të rëndë, domuze. Me gjirokastritshen nikoqire, me çamçen muzikale, korçarçen pretencioze e pak mëndjemadhkë, tironcen…e tabonit, e Zogut te Zi me të cilën u rrita, copë turinit, me kavajishten-tregtarçen safi, me elbasonllien qibare e me shumë e shumë të tjera çudira, në një pëllëmbë vend-sa gjithë Bota…
Të gjitha më ledhatojnë veshin, kujtesën, më risjellin fēmininë, gjyshen, lagjen, shoqninë nga gjithë Shqypnia. Seicila pjesë nga koloriti, larmia, kulturat, zakonet e bukura. Të gjitha së bashku janë gjuha e mëmës e e tatës, e imja, e motrës time, e djalit tim të parë e të dytit, e miqve të mi të dashur. E mësuesve të mi që ma mësuan. E dheut tim
…Unë përkëdhelem me të gjithë dialektet që njoh, por jam i pangopur me aq e vete ca më tej. ……Përkëdhelem edhe me gjuhët që di…Me gjuhët që mësova e i dashurova. Me gjuhët që vazhdoj t’i eksploroj e me të cilat punoj…
…Me anglishten e sidomos me atë british-english perlë, që nuk fal amerikanizma e që e dua më shumë. Po çudi kam mall edhe për american-english rebele që bën pa rreshtur eksperimente…Se kam jetuar jo pak e e lashë një copë shpirti atje…
Me frëngjishten elegante, galante, gjuhën e parë europiane që mësova e dashurova bashkë me kulturë të saj të pasosur,brilante, të rafinuar…Dora dorës pothuaj njëheraz, me italishten e lehtë si era e të bukur si vera, si dashuria, si lirika, si kanconetat, si gjithë Bella Italia.
Me rusishten e ëmbël, përkëdhelëse, aq të pasur e të paanë. Gjuhë e mëmës të fëmijës tim të dytë. E gruas time të mirë
Po edhe me atë greqishte të pasur e të kulluar që ka ushqyer gjithë gjuhët e botës e që ja hyra ca pak vite më parë e e praktikoja kur shkoja në Greqi. Edhe me të ngalasem(gjirokastritshe) herë herë. Ashtu pak. Me të prekur. Me ndonjë puthje të lehtë. Duhet ti rikthehem e ta takoj prapë atë mike të re-të vjetër…Ta bëj timen e të më bëjë të sajin…
Përmes dialekteve e gjuhëve përqafoj vendin tim e eksploroj e mësoj të dua edhe të tjerē vende. E tu përqafoj kulturat. Me aq sa mund të përqafosh të mëdhatë, bukuritë monumentale, thellësitë e magjishme, lartësitë e papara marramendëse…Kulturat e larmishme të botës.Pasuri pa fund
…Së paku arrij t’i prek, sado pak. T’i adhuroj…Tu falem…
E kam bredhur mirë Shqipërinë…Jo pak botën…
Sa më shumë kam njohur, aq më shumë e kam ndjerë botën timen, të afërt…aspak të madhe e armiqësore…Veç të vogël, të ditur, të dashur…të shtrenjtë…Kur do ta njiohëh, e gjithnjë më shumë e njeh vendin, botën…sa më pranë i vete, aq më shumë e ndjen…
…Të bën të ndjehesh i saj, të bën ta ndjesh tënden…
Jam sa gjithë vendi, ndjehem sa gjithë Bota.
Prof. Dr. Ylli Pango
