Uzina Dinamo, Rruga Memo Meto, Tiranë

Maskëpunuesit në Majul, pjesë e trashëgimisë kulturore jomateriale e Indisë

3-2 (1)

Majuli, me një sipërfaqe prej 350 km2, ishulli më i madh lumor i Indisë, shtrihet plot krenari në mes të lumit të fuqishëm Brahmaputra. Ishulli është gjithashtu shtëpia e 22 satras (manastiret hindu dhe qendrat e artit), duke e bërë atë një vatër aktiviteti kulturor dhe artistik.

Duke vizituar Majuli: Varka ku ishim dukej se kishte për qëllim të thyente një rekord për transportin e pasagjerëve. Me mbi njëqind njerëz në bord, së bashku me tre duzina biçikleta dhe disa makina, varka kaloi ngadalë nëpër lumin Brahmaputra, duke u drejtuar drejt një prej ishuve më të mëdhenj lumorë në botë. Majuli është një thesar kombëtar pasi është bërthama e trashëgimisë kulturore të Assam – traditës Neo-vaishnava të shekullit të 15-të. E udhëhequr nga shenjtori asamez dhe reformatori socio-fetar Srimanta Shankardev dhe dishepulli i tij Madhavdeva, kjo lëvizje fetare shkaktoi një rilindje kulturore dhe artistike me themelimin e xatras ose satras (qendrave manastire). Duke marrë tokë dhe patronazh mbretëror nga Mbretërit Ahom, secila satra u specializua në forma të veçanta të shprehjes artistike dhe shpirtërore për të adhuruar Zotin Vishnu përmes muzikës, këngës, vallëzimit dhe tregimeve nga Ramayana dhe Mahabharata. Ata gjithashtu veprojnë si thesari I fshehur i historisë së Asamit me koleksione të rralla antike, veglash, armësh dhe bizhuterish, përveç relikeve mbretërore dhe të shenjta.

Magjia të jepte shijen e prekjes: Në një dhomë plot me maska perëndish dhe demonësh, Narasimha me shumë gjymtyrë, Tripurasura me tre koka dhe një Ravana me pamje të inatosur na buzëqeshnin, tallnin apo shkëlqenin nga muret. Ishim në Natun Chamaguri Satra të Majulit, një qendër manastiri në Majuli, e krijuar në 1663 nga Chakrapani Ata. Arti tradicional i bërjes së maskave është praktikuar këtu që nga mesi i shekullit të 17-të dhe vazhdon të përdoret në raas leela dhe bhaona, një formë e lashtë e teatrit asamez. Krishnakant Bora, një nxënës i ri që po mësonte zanatin sipas ‘guru shishya parampara’ shekullor, rrëmbeu me entuziazëm koka të ndryshme nga parvazi dhe i veshi ato për të demonstruar secilin personazh – nga bregu me flokë të argjendtë Putna deri te Bakasura, lejleku gjigant dhe Aghasura gjarpri demon. Ndërsa të moshuarit e satrës Hareshëar Bora, Brozen Gosëami dhe satradhikari (kreu) Koshakanta Gosëami u futën brenda, Bora I hoqi maskat. Artisti i vjetër dhe fituesi i Akademisë Sangeet Natak Hem Chandra Gosëami (guruji) na u bashkua. I ulur në dysheme me një shaddor (shali) asamez pambuku të mbështjellë mbi supet e tij, ai na përshkroi traditën e bërjes së maskave. Ekzistojnë gjerësisht tre lloje maskash – mukha bhaona, të cilat mbulojnë fytyrën; lotokët, të cilët janë pak më të mëdhenj, dhe çoku gjigant i përbërë nga një kokë dhe një trup. Së pari, krijohet një kornizë skeletore me shirita bambuje. Rripat e rrobave të zhytura në kumhar mitti ose në tokë të lëmuar nga brigjet e Brahmaputrës vendosen mbi të dhe thahen. Një përzierje e bajgës së lopës dhe argjilës përdoret për të shtuar thellësi dhe kontur në fytyrë. Për zbutjen e sipërfaqes përdoret një skedar kordhoni ose bambu. Fibra ose jute shtohen për flokët e fytyrës, strukturën dhe aksesorët.

Maska është tharë në diell dhe e lyer me ngjyra natyrale si hingul (e kuqe) dhe hital (e verdhë), me burim nga natyra – druri, gjethet, lëvorja dhe farat. Ngjyra Beguni (vjollcë) nxirret nga brinjali, kamala e ndritshme (portokalli) nga portokalli dhe dhekia (jeshile) nga fierët. Duke qenë pishtari i një trashëgimie që ka mbijetuar me shekuj, Gosëami theksoi nevojën për të ruajtur këtë art që po vdes. Ai drejton seminare dhe kurse në të gjithë Assam, Bengali Perëndimor dhe Odisha. Sot, maska ​​të vogla portative po krijohen si koleksione për t’i shtuar vlerë tregtare artizanatit. Por është gjatë festivalit vjetor Raas që këto maska bëhen të gjalla në shfaqjet gjatë natës. Bengalin Perëndimor dhe Odisha. Sot, maska ​​të vogla portative po krijohen si koleksione për t’i shtuar vlerë tregtare artizanatit. Por është gjatë festivalit vjetor Raas që këto maska bëhen të gjalla në shfaqjet gjatë natës.

Ne ishim me fat sepse duke kapërcyer ishullin me një motoçikletë me qira, ne dëshmuam festimet në satra të ndryshme. Në Bhogpur, satra më e vjetër e mbijetuar e ishullit e krijuar nga Shankardev në 1528, ne dëgjuam borgeet (këngë devotshmërie) në naamghar (sallë lutjesh) dhe kapëm një dramë emocionuese në GaramurSatra. Shekuj më parë, kjo zonë ishte e prirur ndaj sulmeve nga trupat birmaneze nga përtej kufirit. Për të mbrojtur vendasit dhe për të transportuar ushtarë, mbretërit Ahom ndërtuan një rrugë të gjatë në një argjinaturë të lartë (të quajtur gar) që mbaronte në këtë cep (mur), prej nga vjen emri Garamur. Auniati, që rrjedh nga auni (zvarritës) dhe ati (vend malësi), u krijua në 1653 nga mbreti Ahom Jayadhëaja Singh. Duke qenë një satra udasin (celibate), djemtë e rinj pikturoheshin dhe visheshin si vajza për të performuar Apsara Nritya (vallëzimi i nimfave qiellore). Kishte paalnaam (lutje devotshmërie), gayanbayan (këngë dhe valle) duke përdorur khol dhe taal dhe një interpretim nxitës të Dashavatar Nritya nga doajeni shtatëdhjetëvjeçar i vallëzimit Satriya, Khagendranath Lekharu.

Shankardev themeloi satrën e parë të Majulit në fillim të shekullit të 16-të në pjesën perëndimore; u quajt Belguri sipas pemës bilva ose bael të mbjellë prej tij. Belguri kishte kohë që kishte humbur nga erozioni.
Bengenati satra u quajt kështu sepse themeluesi i saj Guru Muraridev erdhi nga lumi dhe e gjeti zonën e tejmbushur me bimë të filluara (brinjal). Pasi eksploruam Natun Kamalabarin dhe Dakhinpat, u kthyem në Samaguri në muzg në kohë për një spektakël vizual. Ajri ishte i dendur me erën e mprehtë të arrës së betelit të përtypur nga vendasit. Salla ishte e mbushur plot me njerëz që tundnin qafën ndërsa një tingëllimë cembalesh dhe rrahje daulle njoftuan ardhjen e Gosëamit dhe trupës së tij. Magjia filloi në një çast dhe maskat e Majulit u kthyen në jetë ashtu si kishin bërë shekuj para nesh. Drama dhe aksioni në skenë u pasqyrua te publiku. Turmat e ngarkuara morën frymë ndërsa demonët shfaqën zemërimin e tyre dhe fëmijët e frikësuar u strukën thellë në gjirin e nënës së tyre. Çdo akt i një demoni të vrarë festohej me duartrokitje shurdhuese dhe brohoritje të gëzuara. Lënë në varkën tonë, ne pamë ujërat me baltë të Brahmapurtës që përkuleshin në brigjet e saj. Uji i valëzuar shkëlqente dhe shkëlqente – një kujtim i nevojës për të ruajtur trashëgiminë e tij të rrezikuar.

Related Posts

Leave a comment