Bashkim i Evropian po kalon një krizë të thellë midis vlerave për të cilat u ndërtua dhe funksionit të sukseshëm në zhdukjen e luftrave varfëruese dhe krizës aktuale në disa prej vendeve të tij….
Nga Arben MALAJ* –
BE lindi si domosdoshmeri per te ndaluar nacionalizmin e semure dhe per te promovuar paqen dhe prosperitetin. Aktualisht edhe per shkak te deshtimeve te shume qeverive ne perballjen me thellimin e pabarazise dhe rritjen e pasigurive dhe paqartesive per te ardhmen, nacionalizmi po ringjallet dhe po behet kercenues per ato vende dhe per BE-ne.
Ka nje moment qe te ben optimist- reformat me te thella dhe rilindja e BE-se kur eshte menduar se ajo po zhdukej eshte bere ne perballje me krizat. Lideret evropiane mendje ndritur dhe atdhedashes – e munden nacionalizmin e semure, lufte prodhues te viteve 1930-1945.
Ne se triumfojne edhe perkohesisht nacionalistet – ky nuk eshte deshtim i liderve dhe lidershipit ne vendet dhe insitucionet e BE-se. Per lideret nacionaolist vlen shume keshilla e Ajnshtajnit “Ne nuk mund t’i zgjidhim problemet tona me të njëjtin mendim që përdorëm kur i krijuam ato.” Albert Einstein.
Per skeptieket ndaj BE – sot vlen me shume se kurre inspirimi i nje prej baballareve themelues te saj, Robert Schuman, ish ministri i Jashtem i Frances, që në deklaratën e 9 maj 1950:
“Evropa,
(i) nuk do të bëhet menjëherë,
(ii) ose sipas një plani të vetëm.
(iii Ajo do të ndërtohet përmes arritjeve konkrete,
(iv) të cilat së pari krijojnë një solidaritet de fakto.”
Europa e Bashkuar, por jo vetem ajo, po kercenohet gjithnje e me shume nga vende anëtare të cilët nga te mandatuar nga votuesit e tyre per ti perfaqesuar – jane shnderuar ne monark , që udhëheqin me mentalitetin mbretëror “Shteti jam une”!
Integrimi Evropian i Ballkanit Perendimore.
Kurorëzimi ka marrë shumë forma gjatë historisë evropiane. Mbretërit spanjollë morën një mollë të artë. Mbretërit francezë u lyen me vajra të shenjtë nga Ampulla e Shenjtë në Reims. Napoleoni shkoi për një variant mbi një temë, duke u lyer me vaj dhe më pas duke u kurorëzuar në prani të një pape. Mbretërit polakë duruan spektaklin alarmues të zgjimit me një kryepeshkop në dhomën e tyre të gjumit në ditën e madhe.
Kurorëzimi i një lloji tjetër ndodh sa herë që 27 udhëheqësit e BE-së mblidhen për Këshillin Evropian, institucioni më i lartë i klubit, i cili filloi një samit dy-ditor më 21 tetor.
Ndërtesa e Evropës – një kub xhami që mbështjell një ovale fluoreshente të mbiquajtur “veza hapësinore” e cila pret mbledhjen – mund t’i mungojë madhështia e katedrales së Reims.
Megjithatë, sapo presidentët ose kryeministrat hyjnë në vezë, ata në fakt bëhen monarkë të zgjedhur. Për orët e ardhshme, çdo udhëheqës i përmbahet një besimi mbretëror: l’état, c’est moi (Shteti jam unë! ) me 27 qeveri kombëtare të reduktuara në 27 individë.
* Profesor Doktor, ish deputet dhe ministër i ekonomi-financave gjatë qeverisjes së socialistëve, ekspert i fushës.
