Pak më shumë se një vit që kur liderët e Agimit të Artë u dënuan për drejtimin e një organizate kriminale dhe u burgosën, e djathta ekstreme mbetet një kërcënim në Greqi.
Vendimi në gjyqin që zgjati pesë vjet e gjysmë premtoi se do të shënonte një pikë kthese në ngritjen e së djathtës ekstreme në Greqi, një rritje që i atribuohet masave shtrënguese të vendosura nga kreditorët në këmbim të shpëtimit të vendit nga falimentimi.
Por 12 muaj më vonë, incidentet për të cilat u fajësuan grupet e ekstremit të djathtë mbeten të zakonshme, të nxitura, thonë kritikët, nga opinionet ekstremiste të shprehura nga disa anëtarë të qeverisë greke, të udhëhequr nga partia konservatore Demokracia e Re e kryeministrit Kyriakos Mitsotakis.
Në gusht, grupet e ekstremit të djathtë sulmuan gazetarët që përpiqeshin të mbulonin zjarret në veri të Athinës. Në shtator, faqet e internetit të ekstremit të djathtë lavdëruan dhunën që shpërtheu në një shkollë profesionale në qytetin verior të Selanikut kur adoleshentët – të cilët thuhet se kanë lidhje të ekstremit të djathtë – sulmuan studentët demonstrues të majtë. Dhe grupet e ekstremit të djathtë janë akuzuar për sulmin ndaj një studenti universiteti dhe ndaj organizatave të majta në kryeqytet, Athinë.
“Këto incidente nuk ishin të rastësishme apo të izoluara”, tha Kostas Koukoumakas, një gazetar në median greke 24Media Neës Lab. “Është, për fat të keq, kulmi i një sërë incidentesh serioze me autorë të ekstremit të djathtë, neo-nazistë ose anëtarë të organizatave para-fetare.”
Ai tha se një investigim kryer nga 24Media Neës Lab tregoi se “autoritetet mbyllën sytë sistematikisht ndaj gjithë kësaj”.
Sulme të reja nga grupet e ekstremit të djathtë
Magda Fyssa, nëna e rreperit Pavlos Fyssas, pas dhënies së vendimit në gjykatë. Foto: in.gr
Sipas një raporti të policisë greke të zbuluar në gazetën Kathimerini në dhjetor 2020, 16 grupe të ekstremit të djathtë veprojnë në Athinë, Selanik dhe në qytetet veriore të Kavalës dhe Katerinit. Ata kanë një prani të madhe në rrjetet sociale dhe janë të përfshirë në sulme kundër të huajve, anarkistëve, oficerëve të policisë, zyrave politike dhe vendeve hebreje, thuhet në raport.
Raporti fajësoi për shfaqjen e tyre krizën ekonomike greke, islamin radikal, krizën e refugjatëve dhe emigrantëve dhe zemërimin për një marrëveshje të vitit 2018 me Maqedoninë e Veriut fqinje, me të cilën, në këmbim të ndryshimit të emrit, Greqia hoqi veton ndaj anëtarësimit të vendit në NATO dhe Bashkimin Evropian.
Policia greke nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
Në tetor, prokurori i Gjykatës së Lartë Vassilios Pliotas urdhëroi një hetim mbi vargun e incidenteve të dhunshme në Athinë dhe Selanik, tre ditë pasi iu kërkua ta bënte këtë nga Kostas Papadakis dhe Thanasis Kampagiannis, avokatë që përfaqësonin një grup peshkatarësh egjiptianë të sulmuar nga anëtarë të Agimit të Artë në vitin 2012.
Papadakis vuri në dukje se, një vit që nga vendimi për Agimin e Artë, grupit, tani një “organizatë kriminale” e caktuar si e tillë, “i lejohet të mbajë zyra, një faqe interneti dhe një gazetë… ndërsa asnjë kompensim nuk është dhënë për familjet dhe viktimat.”
Zëra ekstremistë brenda qeverisë greke
Flamuri grek në Akropoli, Athinë. Foto: Milos Bicanski/Getty Images
Kritikët e Mitsotakis thonë se disa figura në qeverinë dhe partinë e tij kanë përkrahur pikëpamjet ekstremiste, lloji i të cilave mund të inkurajojë grupet e ekstremit të djathtë. Tre ministra – Ministri i Zhvillimit dhe Investimeve Adonis Georgiadis, i cili është gjithashtu nënkryetar i Demokracisë së Re, Ministri i Brendshëm Makis Voridis dhe Ministri i Shëndetësisë Thanos Plevris – kanë kërkuar publikisht falje për deklaratat e kaluara të konsideruara antisemite.
“Ndërsa Kyriakos Mitsotakis u zgjodh bazuar në një profil modernizues dhe liberal dhe bashkëpunëtorët e tij të ngushtë pretendojnë se janë të frymëzuar nga idetë politike liberale të qendrës së djathtë, në praktikë zërat ekstremë vendosin tonin aktualisht në Demokracinë e Re dhe në qeveri”, tha Aris. Stylianou, profesor në Departamentin e Shkencave Politike të Universitetit Aristoteli të Selanikut.
“Kryeministri i lejon zërat ekstremë sepse ka frikë se do të humbasë votat nga partitë si Elliniki Lisi (e djathta ekstreme) apo nga grupe të tjera të vogla.”
Duke iu referuar tre ministrave, Xenia Kounalaki, redaktore e lajmeve ndërkombëtare dhe një kolumniste në Kathimerini, tha për BIRN: “Dëgjoj shpesh të thuhet se njerëzit evoluojnë dhe se këta tre politikanë kishin pikëpamje të ekstremit të djathtë kur ishin të rinj… Përpjekja e të treve për të denoncuar të kaluarën e tyre antisemite ishte e vonuar dhe egoiste, pak para se të bashkoheshin me qeverinë, për të shuar protestat e organizatave hebraike. Është si një shaka të flasësh për gabimet rinore të tre politikanëve që tani janë ministra të nivelit të lartë të kabinetit dhe që në mënyrë të pashmangshme përcaktojnë të gjithë qeverinë.”
Në fillim të tetorit, deputeti Konstantinos Bogdanos u përjashtua nga grupi parlamentar i Demokracisë së Re pasi pretendoi në parlament se komunistët përbëjnë një kërcënim më të madh për Greqinë sesa Turqia. Komenti erdhi pas pjesëmarrjes së tij në një përkujtimore të luftës civile të krahut të djathtë në Vitsi, Greqia veriore, përkrah përfaqësuesve të Agimit të Artë.
“Zoti Bogdanos shpreh diçka më të rrezikshme. Pra, mendim të ekstremit të djathtë, një fenomen që po fiton terren vitet e fundit”, tha Stylianou.
Qeveria nuk pranoi të komentojë për këtë histori, por prej kohësh ka mohuar të jetë mike e së djathtës ekstreme.
Në përgjigje të një artikulli të 18 tetorit në Politico me titull “Përleshje në rrugë dhe përshëndetje naziste: Greqia përballet me ringjalljen e ekstremit të djathtë”, zëdhënësi i qeverisë, Giannis Oikonomou, shkroi se Demokracia e Re “ka kundërshtuar në mënyrë të qëndrueshme dhe të vazhdueshme racizmin, urrejtjen, fashizmin, dhunën politike dhe përçarjet politike”.
Ai tha se ajo kishte luajtur “një rol udhëheqës në përpjekjet për të hapur rrugën për drejtësinë dhe për ta nxjerrë Agimin e Artë nga politika”.
Të gjithë i habitën përsëri në tetor kur George Patelis, i dënuar me dhjetë vjet burg në gjyqin e Agimit të Artë, u lirua nga burgu për arsye humanitare.
Pliotas, prokurori, tha se po shqyrtonte nëse do të apelonte vendimin.
“Lirimi i Patelis një vit pas dënimit të Agimit të Artë si një organizatë kriminale, pas vetëm 30 muajsh burg, inspiron skepticizëm dhe ankth”, tha Lefteris Papagiannakis, një ekspert ligjor dhe drejtor i Këshillit Grek për Refugjatët dhe anëtar i nismës Golden Dawn Watch. “Ndërhyrja e prokurorit është pozitive dhe ne presim të shohim vendimin e tij.”/Report.al
