Nga Thomas Nanicini, “La Stampa”
Donald Trump dhe njerëzit e tij nuk do të ndalen.
Ata e konsiderojnë veten revolucionarë të investuar me një mision që u është besuar nga Historia, nga Zoti ose nga jashtëtokësorët (në varësi të rastit).
Interesi ynë si evropianë qëndron që të mos jemi në qoshe ndërsa ata dhe të tjerët ripërcaktojnë ekuilibrin global. Ndoshta është një erë e keqe që nuk i fryn askujt për mirë.
Më pak se dy muaj pas betimit të administratës së re amerikane, e cila po trondit rendin global me një dhunë dhe arrogancë pjesërisht të papritura, politika evropiane duket se është zgjuar.
Deri më tani, Evropa ishte sjellë si bretkosa klasike që gatuhet ngadalë në ujë të ftohtë, pa e kuptuar. Tiradat e Trump-it e hodhën në ujë të valë, duke e detyruar të kërcejë. Nëse kërcimet e saj do ta çojnë atë në një rrugë pa krye apo në një jetë të re, mbetet për t’u parë.
Le të vazhdojmë me radhë.
Evropa: pro-Trumpianët janë në telashe. Është gjithnjë e më e qartë se sovranistët e vërtetë janë ata që duan të ndërtojnë një sovranitet evropian, jo ata që duan që ne të jemi skllevër të vendimeve të marra në Washington, Moskë apo Pekin.
Cikloni Trump ka një efekt restaurues si në institucionet evropiane ashtu edhe në politikat kombëtare.
Motori franko-gjerman duket gati të rindizet: Macron përpiqet të kapërcejë dobësinë e brendshme. Kancelari në pritje i Gjermanisë, Friedrich Merz, duket si një De Gol i ditëve moderne, pasi ai bën thirrje për pavarësi strategjike nga SHBA.
Mbretëria e Bashkuar është në prag të refuzimit të Brexit. Spanja, Polonia, Danimarka dhe Finlanda, disa për arsye politike, disa për arsye gjeografike, i japin substancë një faze të re.
Për vite me radhë, Bashkimi Evropian, i ngarkuar nga vetoja, egoizmi dhe zgjerimet e menaxhuara keq, ka vënë në dukje multilateralizmin për të fshehur vonesat e tij strategjike.
Tani muzika duket gati të ndryshojë.
Italia: vendi rrezikon të lihet mënjanë pikërisht kur mund të luajë një rol kyç në përcaktimin e një interesi të ri evropian.
Kryeministrja Giorgia Meloni është në humbje, e kapur mes gurit të marrëdhënies së saj të privilegjuar me Trump dhe Musk dhe vendit të vështirë për të mos izoluar veten në Evropë, pas viteve të kaluara të qeverisë duke u përpjekur për të ndërtuar besueshmërinë e saj.
Për të dalë prej saj, përpiqet të gjejë një rol si ndërtuese ure.Por kjo nuk është faza e urave.
Madje as për paqartësi.
Liderja e partisë kryesore opozitare, Elly Schlein, nuk bën përjashtim këtu. Një ditë pasi foli kundër Evropës që dëshiron të vazhdojë luftën, ajo i bashkohet demonstratës për Evropën që dëshiron të riarmatoset, në një çelës anti-Trump dhe anti-Meloni.
Si zakonisht, çështjet ndërkombëtare janë një teatër i vogël për larje hesapesh mes partive dhe fraksioneve.
Çfarë duhet bërë atëherë? Evropa ka nevojë për dy përshpejtime të menjëhershme: mbrojtjen e përbashkët dhe bashkimin fiskal. Me ata që janë të gatshëm, siç ndodhi me monedhën e përbashkët, dhe sigurisht jo me të 27 vendet. Nëse nevojiten traktate të reja, le t’i negociojmë shpejt ose le të fillojmë përsëri nga ato në pritje, siç sugjeron Federico Fabbrini prej disa kohësh, duke ratifikuar traktatin e vitit 1952 për krijimin e një Komuniteti Evropian të Mbrojtjes.
Nëse një ushtri evropiane nuk është e mundur menjëherë, le të fillojmë me koordinim, por me një orar të saktë për të arritur në një forcë të përbashkët mbrojtëse.
Shumë e krahasojnë këtë fazë me programin e gjeneratës tjetër të BE-së, i lindur si përgjigje ndaj tronditjes së pandemisë.
Krahasimi, megjithatë, vlen edhe për gabimet që nuk duhet të përsëriten.
Së pari, përgjigja ndaj krizës aktuale gjeopolitike duhet të jetë tërësisht evropiane, pa riarmatim dhe shpenzime të lehta në nivel kombëtar.
Së dyti, duhet të jetë strukturor dhe jo i përkohshëm, duke çuar në lindjen e institucioneve reale evropiane në fushën ushtarake dhe mbi të gjitha fiskale.
Do të ishte mirë që kjo çështje e një kthese të përhapet jo vetëm midis elitave, por edhe midis popujve evropianë.
Sot, me të drejtë, po rritet dëshira për të mbushur sheshet me flamuj blu me yje, për të reaguar ndaj bullizmit “trumputinist”.
Por nesër duhet të bëjmë diçka më shumë.
Ndoshta duke mbështetur lëvizjen federaliste evropiane ose forca të tjera ndërpartiake pro-evropiane. Sigurisht, duke u angazhuar në çdo organizatë politike, ekonomike apo shoqërore, në mënyrë që të bëhet një subjekt plotësisht evropian, duke kapërcyer çdo provincializëm.
Le t’i japim kokë e këmbë një sovranizmi të ri evropian, popullor dhe pragmatik. Le t’i lëmë vend guximit dhe imagjinatës.
Siç shkroi Ivan Krastev në Financial Times, mënyra më e mirë për të prishur një revolucion nuk është ta kundërshtosh atë, por ta rrëmbesh atë, duke përvetësuar politikisht hapësirat boshe që krijon.
Kjo vlen edhe për revolucionin Trumpian.
Nëse lidershipet evropiane do të përballen me kohët e errëta që na presin, ne do të shohim disa gjëra të mëdha.
Me një dritë në fund të tunelit: Shtetet e Bashkuara të Evropës
