BERLIN – Vladimir Putin sapo arriti të pamundurën: unitetin e vërtetë evropian.
Pushtimi i paprovokuar i Ukrainës nga presidenti rus ka bashkuar si asnjëherë Evropën dhe sferën transatlantike që nga rënia e Murit të Berlinit, pasi edhe aleatët e tij të dikurshëm në kontinent e braktisën atë gjatë fundjavës.
Nga Sofja në Stokholm, ndarjet e brendshme të Evropës mbi mënyrën se si të reagonin ndaj agresionit të Putinit janë shkrirë ditët e fundit pasi dimensionet historike të pushtimit – sfida më e madhe për arkitekturën e sigurisë së Perëndimit në dekada – u zhytën.
Ndërsa imazhet e tankeve ruse që rrotulloheshin mbi kufirin ukrainas dhe familjet e grumbulluara në stacionet e metrosë mbushën rrjetet sociale, shqetësimet në kryeqytetet kombëtare rreth ndikimit lokal të masave më të ashpra, të tilla si ndalimi i bankave ruse nga SËIFT (një shtyllë e infrastrukturës globale të pagesave ndërbankare) i la vendin një vendosmërie të përbashkët për të bërë gjithçka që duhet për të ndalur Putinin në rrugën e tij.
Përballë realitetit të ftohtë të asaj që pushtimi do të thotë jo vetëm për Ukrainën, por edhe për arkitekturën e sigurisë në të gjithë Evropën, kundërshtimet lokale, qoftë dëshira e Italisë për të vazhduar shitjen e mallrave luksoze te rusët apo ajo e Gjermanisë për të mbajtur akses të lehtë në gazin rus, avulluan.
Madje edhe aleatët më të vendosur të Putinit e braktisën atë, nga presidenti çek Miloš Zeman te Hungaria Viktor Orbán e deri te liderja nacionaliste franceze Marine Le Pen.
Deri të dielën, Evropa jo vetëm që kishte rënë dakord të vendoste sanksione financiare gjithëpërfshirëse ndaj Rusisë dhe Putinit, por shumica e vendeve – përfshirë ato neutrale si Austria dhe Suedia – kishin mbyllur hapësirën e tyre ajrore për avionët rusë ose po përgatiteshin ta bënin këtë. BE-ja madje vendosi të ndalojë transmetuesin rus RT, kanali kryesor i Kremlinit për shpërndarjen e propagandës jashtë vendit.
“Tani është absolutisht e nevojshme të vazhdohet me masa të mëtejshme për të izoluar Rusinë”, tha ministri suedez i BE-së Hans Dahlgren për radion suedeze.
Ndryshimi më dramatik, megjithatë, ndodhi në Gjermani, një vend, udhëheqësit e të cilit ndoqën “dialog” të pafrytshëm me Putinin për vite me radhë, pavarësisht paralajmërimeve me zë të lartë nga aleatët që këmbëngulnin se ai nuk mund të besohej.
Pas vendimit të Gjermanisë për të pezulluar pafundësisht funksionimin e gazsjellësit të diskutueshëm Nord Stream 2, Berlini iu nënshtrua presionit nga aleatët dhe ra dakord të merrte një qëndrim më të ashpër ndaj Rusisë në të gjithë bordin.
Të shtunën, Gjermania hoqi rezistencën ndaj pezullimit të Rusisë nga SËIFT dhe njoftoi se po hiqte dorë gjithashtu nga refuzimi i saj prej kohësh për të dërguar armë në Ukrainë.
Të dielën, kancelari Olaf Scholz, duke shënuar asgjë më pak se ndryshimin më dramatik politik në historinë moderne gjermane, përshkroi një përmbysje gjithëpërfshirëse të pozicionit të vendit për shpenzimet e mbrojtjes me shpalljen e një fondi 100 miliardë euro për armatimin e ri që ai tha se do të mundësonte Berlini për të përmbushur angazhimet e saj për shpenzimet e NATO-s në afat të gjatë.
Pas vitesh zvarritjeje në shpenzimet e mbrojtjes, Berlini u zotua të shkonte përtej asaj që kërkonin aleatët e tij kur ishte fjala për të investuar në Bundesëehr, ushtrinë gjermane.
Gjatë një sesioni të posaçëm të parlamentit gjerman, Scholz, një politikan jo i njohur për hiperbola, nuk la asnjë dyshim për peshën e ngjarjeve që nxitën ndryshimin, duke e quajtur pushtimin rus “një pikë kthese në historinë e kontinentit tonë”.
Vetëm dy javë më parë, disa liderë gjermanë ende po minimizonin kërcënimin e lëvizjes ruse, duke i hedhur poshtë paralajmërimet e pandërprera nga Uashingtoni dhe qarqet e tjera si histeri. Diplomatët e lartë gjermanë madje kishin shmangur takimin me Andrij Melnyk, ambasadorin e hapur të Ukrainës në Gjermani, i cili ishte përpjekur për muaj të tërë të bindte Berlinin të hiqte ndalimin e eksportit të armëve në vendin e tij.
Në një moment prekës gjatë seancës parlamentare të së dielës, deputetët i dhanë Melnyk, i cili ishte ulur në seksionin VIP të ndërtesës së Reichstag, një ovacion të fortë dhe Ministrja e Jashtme Annalena Baerbock e falënderoi personalisht për ardhjen. Baerbock, partia e Gjelbërve të së cilës i ka rrënjët në pacifizëm, nuk e fshehu se si ngjarjet në Ukrainë ditët e fundit e kishin detyruar atë të përballej me realitete të pakëndshme.
“Këta mund të jemi ne në tunelet e metrosë, ata mund të jenë fëmijët tanë,” tha ajo. “Ajo që po ndodh në Evropë tani ka qenë e paimagjinueshme për dikë të brezit tim.”
Lufta e Putinit në Ukrainë shërben si një kontroll realiteti edhe në fronte të tjera.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për ambiciet e të ashtuquajturës “autonomi strategjike” për BE-në – ideja që Evropa mund të shkëputet nga SHBA për çështjet e sigurisë. Sido që të jetë, kriza e Ukrainës do ta bëjë Evropën edhe më të varur nga ombrella e sigurisë së SHBA-së, një realitet që gjithashtu do ta detyrojë Uashingtonin të rivlerësojë ndryshimin e tij strategjik të vazhdueshëm për t’u fokusuar më shumë në kërcënimet që vijnë nga Kina. Politico
