Më 21 shtator, rrënojat e një anije u panë në periferi të Sevastopolit. Ishte rreth pesë metra e gjysmë e gjatë dhe sipas informacioneve ishte një usv (anije sulmuese pa ekuipazh, në thelb një varkë dron), ndoshta në një mision zbulimi.
Më 29 tetor, një anije e ngjashme sulmoi bazën detare të Sevastopolit, portin vendas të flotës ruse të Detit të Zi. Kjo u pasua më 18 nëntor nga një shpërthim i madh në një terminal rus të naftes në Novorossiysk.
“Për shumë prej tyre këto sulmeve shënojnë fillimin e një epoke të re në luftën detare,” shkroi H.I. Sutton, një autor, bloger dhe analist detar.
Ky mund të jetë një lajm i keq jo vetëm për Rusinë, por për këdo që bën biznes. Nga ana e saj, Ukraina njoftoi në 11 nëntor se ka në plan të ndërtojë 100 prej këtyre anijeve.
Deri në sulmin e Ukrainës në flotën e Detit të Zi, lidhja e bombave me telekomandë me varkat ishte kryesisht një nga metodat më të përdorura. Irani testoi disa në vitin 2017, kundër një cisternë të Arabisë Saudite.
Por gjërat ndryshuan kur lëvizja Houthi, një grup rebelësh kundër qeverisë së Jemenit të mbështetur nga Arabia Saudite, filloi të mbështeste Iranin, të përdorte skafe të mbushur me eksploziv.
Gjithashtu në vitin 2017, një prej tyre goditi Al Madinah, një fregatë e Arabisë Saudite, në Gji, ku humbën jetën dy marinarë. Që atëherë, sipas të dhënave të përpiluara nga Harvard Haugstvedt e qendrës për Kërkime, grupi ka nisur më shumë se 20 sulme të tjera mbi anijet tregtare dhe objektet në breg, raporton abcnews.al.
Në vitin 2021, marina izraelite shkatërroi atë që e përshkroi si një dron që mbante një bombë disa minuta pas lëshimit të tij në Mesdhe nga anëtarët e Hamasit. Sipas Izraelit, Hamasi ka përmirësuar teknologjinë prej vitesh. Çdo anije, pretendon ai, mund të mbajë rreth 30 kg eksploziv.
Që në vitin 2012, për shembull, marina e Amerikës po eksperimentonte me një varkë të pajisur me raketa dhe një mitraloz të drejtuar nga distanca. Në vitet e ardhshme, ajo planifikon të shpenzojë miliarda dollarë për të zhvilluar një grup të usv-ve, disa prej të cilave mund të jenë të gjata sa një superjaht dhe të aftë për të mbajtur raketa me rreze të gjatë dhe armë të tjera.
Kina është përpjekur të mbajë ritmin, me programe të shumta që pasqyrojnë përpjekjet e Amerikës. Njëra prej tyre është një anije e armatosur e quajtur jari. Kjo sugjeron që Kina është e interesuar në eksportimin e teknologjisë, si dhe përdorimin e saj vetë.
Në rrezik është edhe infrastruktura bregdetare. Gjashtë nga sulmet e regjistruara të Houthi-ve përfshinin portet civile dhe terminalet e naftës. Sipas Departamentit Amerikan të Shtetit, një nga këto shkaktoi “dëm të konsiderueshëm” në një cisternë nga Singapori. Nëse konfirmohet, sulmi i Ukrainës në Novorossiysk do të ishte një provë e mjaftueshme se çdo strukturë ujore, pavarësisht se sa shumë e siguruar, mund të jetë një objektiv, raporton abcnews.al.
Nëndetëset e Hamasit mund të funksionojnë tashmë sipas një parimi të ngjashëm.
Atëherë, si mund ta ndaloni një usv (anije pa pilot)?
Përgjigja e menjëhershme ka qenë riprodhimi i armëve ekzistuese. Dy vite më parë Thales, një firmë franceze, riprodhoi kështu raketën e saj supersonike Martlet për të goditur anije të vogla sulmuese të shpejta dhe pritet të vihet në punë në vitin 2024.
Një teknikë për rrëzimin e dronëve nga ajri është bllokimi i radios të tyre me zhurmë elektromagnetike me intensitet të lartë, ose për të hequr kontrollin e vetë anijes përmes një teknike të njohur si “mashtrim”.
Kjo mund të funksionojë edhe për usv-të. Një tjetër propozim, është lufta midis dronëve. Në qershor, ministria e mbrojtjes e Britanisë nënshkroi një kontratë urgjente Bae Systems, një kompani tjetër armatimi, për të prodhuar një dron për ta vendosur në bordin e fregatave “për të luftuar anijet pa pilot”.
Një zëdhënës vuri në dukje se marina po punon për të adresuar “kërcënimet e reja në një sërë mjedisesh”, por nuk pranoi të jepte detaje specifike mbi ndonjë nga përpjekjet e saj kundër anijeve me dron.
Siç ndodh shpesh kur përballemi me një kërcënim të ri, forcat e armatosura do të kërkojnë gjithashtu përgjigje në vende të pazakonta. Gjithashtu, këto masa supozojnë se anijet me drone do të veprojnë si spiunë të vetëm. Më shumë gjasa, ata do të mbërrijnë si batalione, raporton abcnews.al.
“Me të vërtetë është shumë e vështirë të ndalosh një objektiv të ardhshëm armiqësor,” thotë Allen, dhe çdo objektiv shtesë që ju i shtoni atij e bën problemin shumë më të komplikuar.”
Aq më tepër nëse varkat mund të veprojnë pa një pilot. Kjo nuk është një perspektivë e largët. Aftësi të tilla kanë qenë në zhvillim në Perëndim për një kohë dhe kanë filluar të shtohen.
Aselsan, një prodhues turk i armëve, zbuloi kohët e fundit Albatross-s, një usv i shpejtë i cili sipas tij mund të operojë në grupe që ndajnë informacione rreth objektivave të ndryshme.
Ndërkohë, inxhinierët në Kolegjin e Inxhinierisë së Armëve të Kinës në Wuhan po ndërtojnë “algoritme gjuetie” që synojnë të mundësojnë usv-të të ndjekin një sërë objektivash.
